Czym czyścić granit i lastryko?

Dzień Wszystkich Świętych, to dla większości z nas jest czasem zadumy i wspomnień. Za kilka tygodni udamy się więc, jak co roku, na cmentarze, by dać wyraz naszej pamięci i szacunku dla tych, którzy odeszli. Aby uniknąć pośpiesznego wykonywania prac porządkowych i naprawczych tuż przed Świętem Zmarłych, warto zabrać się za nie już teraz.

Nagrobki narażone są bezustannie na oddziaływanie czynników atmosferycznych. Zmienne temperatury, deszcz, mróz, śnieg, silny wiatr, ostre słońce itp. sprawiają, że pomniki nie wytrzymują próby czasu. Jeśli więc chcemy by przetrwały długie lata, musimy przeprowadzać odpowiednie zabiegi naprawcze i konserwacyjne. Tego typu prace można oczywiście zlecić wyspecjalizowanej firmie. Większość z nas jednak woli wykonywać je samodzielnie. Zanim zaczniemy działać, warto więc zwrócić uwagę, na kilka kwestii.

Materiały z których najczęściej wykonywane są nagrobki, to lastryko i granit. Wybierając środki do ich mycia i czyszczenia, powinniśmy upewnić się, z którego z tych materiałów wykonany jest pomnik, który zamierzamy myć.

Granit

Wbrew powszechnie panującym opiniom, granit nie jest materiałem, który można pozostawić na długie lata bez jakichkolwiek zabiegów konserwacyjnych. Pomimo bardzo wysokiej jakości i dużej odporności na działanie wymienionych wyżej czynników, nagrobki granitowe, również wymagają stałego mycia i czyszczenia. W szczególności dotyczy to pomników wykonanych z ciemnych odmian granitu na których bardzo szybko daje się zauważyć wszelkie plamy, zabrudzenia i zacieki. Niezależnie od koloru, należy unikać preparatów natłuszczających powierzchnię kamienia. Musi on bowiem „oddychać”. W wypadku tego materiału niewskazane jest również pastowanie. Do pastowanej powierzchni przykleja się bowiem wszelkiego rodzaju brud i kurz, którego usunięcie może okazać się nie lada kłopotem. Kamień ten po obróbce ma już połysk i choć jest bardzo wytrzymały, wymaga czyszczenia tylko gorącą wodą z bardzo delikatnymi środkami, np. zmiękczaczami używanymi do prania delikatnych tkanin lub po prostu płynu do mycia naczyń. Można go również od czasu do czasu zmyć zwykłym octem. W ten sposób kamień na jakiś czas „odżyje”. Do pielęgnacji nagrobków granitowych przeznaczone są również specjalne płyny konserwujące.

Lastryko

W wypadku lastryka sprawa wygląda już nieco inaczej. Jego czyszczenie i konserwacja to zajęcie bardzo pracochłonne. Porowata struktura tego materiału sprzyja bowiem wnikaniu wody i osadzaniu się różnorodnych zanieczyszczeń, glonów i grzybów. Aby zapobiegać takim procesom, lastryko należy więc natłuszczać. Rzecz jednak w tym, że skuteczność takiego pastowania zależy głównie od regularnego powtarzania tego zabiegu. Najlepiej robić to raz w miesiącu. W przeciwnym razie nagrobek szybko ściemnieje, a z biegiem czasu zacznie się kruszyć i popęka.

Do czyszczenia grobowców z lastrika powinniśmy używać dość mocnych środków chemicznych, zwłaszcza gdy na kamieniu osadza się mech, który przyspiesza niszczenie płyty. Lastriko można oczyszczać szczotkami lub druciakami. Nagrobki, po takim zabiegu tracą jednak swój blask. Jeśli lastrykowy nagrobek jest bardzo zniszczony i zabrudzony, można sięgnąć po mocno żrące preparaty. Ostre środki przydadzą się do usuwania glonów, mchów i porostów pokrywających pomniki. Bardzo zabrudzone litery najlepiej czyścić chociażby płynem do podłogi, a do ich odświeżenia wystarczy benzyna. Dobrze wykonane lastryko wytrzymuje 40 lat, a zniszczone płyty można zeszlifować, by przetrwały kolejne 10. Napisy na płytach z lastryka należy malować czarną farbą olejną (nie nitro!) tak, aby kamień mógł nią nasiąknąć.

Likwidacja ubytków

Czasami zdarza się, że mycie, szorowanie i pastowanie nie wystarczą, by doprowadzić nagrobek do należytego wyglądu, a powodem są różnego rodzaju pęknięcia i ubytki. W wypadku granitu, do uzupełnienia ubytków najlepiej wykorzystać specjalne masy, które po wyschnięciu do złudzenia przypominają kamień. Należy jednak pamiętać o dobraniu odpowiedniego koloru i odcienia. Jeśli chodzi o niewielkie pęknięcia, można wypełnić je uniwersalnym uszczelniaczem (np. silikonowym, dostępnym zarówno w dużej gamie kolorów, jak i w wersji przezroczystej). Dobra przyczepność do wszelkiego rodzaju materiałów stosowanych w produkcji wyrobów kamieniarskich oraz wysoka siła spajania sprawiają, iż są one niezastąpione zarówno przy sklejaniu pęknięć płyt z piaskowca, marmurów naturalnych i syntetycznych, jak i płytek ceramicznych. Sprawdzają się także przy spojeniu szczelinowatych pęknięć cokołu pomnika, czy mocowaniu oderwanych metalowych liter lub innych elementów ozdobnych

Sambor Zarzycki
Źródło: Chemiabudowlana.info, ATLAS